Sağlık ve Yaşam Rehberiniz
Sağlık Terimleri Sözlüğü
Sağlıkla ilgili konulara ulaşmak kadar, kullanılan terimleri doğru anlamak da bilinçli kararlar vermenin temelidir. Bu sözlük; tıbbi terimlerden halk arasında sıkça geçen kavramlara kadar geniş bir yelpazede, anlamı açık ve sade bir dille açıklanmış sağlık terimlerini içerir.
Her kelime, daha iyi anlamanın ve daha doğru bir sağlık yolculuğunun anahtarıdır.
Skolyoz, omurganın sağa veya sola doğru anormal bir şekilde eğilmesiyle karakterize edilen bir durumdur. Omurga, sağlıklı bir bireyde dikey bir şekilde düz olmalı, ancak skolyozda omurga yana doğru eğilir ve bazen anormal bir S veya C şeklinde eğilim gösterebilir. Bu eğrilik, genellikle sırtın üst kısmında veya bel bölgesinde daha belirgin hale gelir.
Peeling, ciltteki ölü hücrelerin, kirlerin ve diğer yabancı maddelerin uzaklaştırılması için kullanılan bir cilt bakım işlemidir. Bu işlem, cildin daha sağlıklı, taze ve parlak görünmesini sağlar. Peeling, kimyasal veya fiziksel yöntemlerle yapılabilir ve her cilt tipine uygun farklı türleri vardır. Düzenli peeling uygulamaları, ciltteki tıkanmış gözenekleri açarak, akne, siyah nokta ve cilt tonundaki eşitsizlikleri azaltmaya yardımcı olabilir.
İmmünoterapi, vücudun bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklarla, özellikle de kanserle mücadele etmeyi amaçlayan modern bir tedavi yaklaşımıdır. Antik Yunan’ın sağlık tanrısı Asklepios’un bütüncül şifa felsefesiyle uyumlu olan bu yöntem, bedeni kendi doğal savunma mekanizmalarıyla iyileştirmeyi hedefler.
Çakra, Sanskritçe’de “tekerlek” anlamına gelir ve insan bedeninde yer aldığına inanılan enerji merkezlerini ifade eder. Bu merkezler, hem fiziksel hem de zihinsel sağlığımızı etkileyen, yaşam enerjisinin (prana) aktığı alanlardır. Çakra sistemine göre, bedende 7 ana çakra bulunur ve her biri belirli bir organ sistemi, ruh hali ve yaşam alanıyla ilişkilidir.
Doğu felsefeleri başta olmak üzere, yoga, meditasyon ve alternatif tıp pratiklerinde önemli yer tutan çakra kavramı, modern dünyada da stres yönetimi, ruhsal denge ve kişisel farkındalık geliştirme gibi alanlarda sıkça kullanılmaktadır.
Mantra, zihni sakinleştirmek, dikkati odaklamak ve ruhsal farkındalığı artırmak için tekrar edilen ses, kelime ya da cümlelerden oluşan güçlü bir meditasyon aracıdır. Sanskrit kökenli olan bu kelime, “man” (zihin) ve “tra” (kurtarıcı/özgürleştirici) köklerinden türetilmiştir. Yani “mantra”, zihni özgürleştiren titreşim anlamına gelir.
Doğu felsefelerinde binlerce yıldır kullanılan mantralar, günümüzde ruhsal gelişim, stres yönetimi, konsantrasyon artırımı ve zihinsel denge amacıyla hem bireysel hem de grup çalışmalarında yaygın olarak tercih edilmektedir.
Menopoz, kadınlarda adet döngüsünün kalıcı olarak sona erdiği ve doğurganlık döneminin sonlandığı doğal bir biyolojik süreçtir. Genellikle 45–55 yaşları arasında meydana gelir, ancak bazı kadınlarda daha erken veya daha geç yaşlarda da görülebilir. Menopoz, vücuttaki östrojen ve progesteron hormonlarının üretiminin azalmasıyla ortaya çıkar.
Bu dönem, yalnızca hormonal değişim değil; aynı zamanda fiziksel, psikolojik ve duygusal birçok değişimi de beraberinde getirir. Menopoz süreci, perimenopoz (öncesi), menopoz (son adet), postmenopoz (sonrası) olmak üzere üç evreden oluşur.
Prostatit, prostat bezinin iltihaplanmasıyla karakterize edilen ve her yaştan erkeği etkileyebilen bir sağlık sorunudur. Özellikle 20–50 yaş arası erkeklerde daha sık görülür. Prostatit, akut (ani başlayan) ya da kronik (uzun süreli) olabilir ve hem idrar yollarını hem de cinsel sağlığı etkileyebilir. Her zaman enfeksiyona bağlı gelişmeyebilir; bazı durumlarda nedeni net olarak belirlenemez.
Plank, vücut ağırlığıyla yapılan ve özellikle karın kaslarını hedef alan izometrik bir egzersizdir. Dışarıdan bakıldığında basit görünse de, doğru formda yapıldığında omurga stabilitesini geliştirir, kas dayanıklılığını artırır ve postür bozukluklarını düzeltmeye yardımcı olur. Başta core (merkez) kasları olmak üzere, omuz, sırt, kalça ve bacak kaslarını da aktif olarak çalıştırır.
Plank, sadece estetik bir karın için değil, aynı zamanda bel sağlığı, denge ve atletik performans için de oldukça önemlidir.
Squat, yani çömelme hareketi, vücut ağırlığını veya direnç kullanarak yapılan, özellikle bacak kaslarını, kalçaları ve core bölgesini hedefleyen temel bir egzersizdir. Fonksiyonel antrenmanların vazgeçilmezi olan squat, hem günlük hareket kabiliyetini artırır hem de sportif performansı geliştirir. Doğru formda uygulandığında, diz ve bel sağlığı için destekleyici, metabolizma için ise uyarıcı bir etkiye sahiptir.
Kemoterapi, kanser tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engellemek amacıyla kullanılan bu tedavi, ilaçların vücuda verilmesi yoluyla kanserli hücreleri öldürmeyi hedefler. Bu yazıda, kemoterapinin ne olduğunu, nasıl çalıştığını, tedavi sürecini, olası yan etkilerini ve etkinliğini ele alıyoruz.