Glokom

Glokom Nedir?

Glokom, gözdeki optik sinire zarar vererek görme kaybına neden olabilen, çoğu zaman tedavi edilmediğinde körlüğe yol açabilen bir grup göz hastalığının genel adıdır. Genellikle, göz içindeki sıvı basıncının (intraoküler basınç) artması sonucu optik sinire baskı yapması ile gelişir. Ancak, glokom, sadece yüksek göz basıncı ile ilişkili olmayabilir; normal göz basıncında da gelişebilen türleri vardır.

Glokom, dünya çapında körlüğün en yaygın nedenlerinden biridir. Gözdeki sinir hücrelerine zarar verdiği için görme kaybı kalıcı olabilir. Ancak erken tanı ve tedavi ile görme kaybı önlenebilir veya geciktirilebilir.

Glokom Türleri

1. Açık Açı Glokom (Kronik Glokom)
   En yaygın glokom türüdür ve yavaş ilerler. Başlangıçta belirgin bir semptom göstermez ve genellikle hastalar görme kaybını fark etmezler. Bu hastalığın gelişiminde, göz içindeki sıvının (özellikle göz bebeği ve kornea arasında yer alan suyun) drenajı azalır. Zamanla göz içi basıncı artar ve bu durum optik siniri yavaşça zedeler.
2. Kapalı Açı Glokom (Akut Glokom)
   Bu tür glokom daha hızlı gelişir ve acil müdahale gerektirir. Genellikle ani, şiddetli göz ağrısı, baş ağrısı, bulanık görme ve mide bulantısı gibi belirtilerle kendini gösterir. Gözdeki sıvı drenajı tamamen engellenmiş olduğundan, göz içindeki basınç hızla artar ve optik sinire zarar verir.
3. Normal Tansiyonlu Glokom
   Göz basıncı normal seviyede olsa da optik sinire zarar veren bir glokom türüdür. Bunun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, kan damarlarında yetersiz kan akışı ve sinir hücrelerine oksijen taşınmaması gibi faktörler olabileceği düşünülmektedir.
4. Konjenital Glokom
   Doğumda mevcut olan glokom türüdür. Bebeklerde gözde büyüklenme (büyümüş kornea ve göz yuvarlağı) ve gözdeki sıvı drenajı ile ilgili problemler görülür.
5. Sekonder Glokom
   Diğer göz hastalıkları veya vücut hastalıkları nedeniyle ortaya çıkar. Örneğin, gözdeki iltihaplanmalar, göz yaralanmaları, bazı ilaçlar ve şeker hastalığı glokom gelişimine neden olabilir.

Glokomun Belirtileri

Glokom başlangıçta belirgin semptomlara neden olmayabilir, bu da onu “gizli hırsız” olarak tanımlar. Bununla birlikte, ilerleyen evrelerde gözdeki sinir hasarı belirli belirtilerle kendini gösterebilir:

• Görme kaybı (özellikle çevresel alanlarda)
• Görme alanında kararmalar
• Bulanık görme
• Gözde ağrı, baş ağrısı
• Işık halkaları etrafında görünme

Glokom ve göz tansiyonu Aynı Şeyler mi?

Glokom ve göz tansiyonu terimleri sıkça birbirine karıştırılsa da, aslında farklı kavramlardır. Ancak birbirleriyle doğrudan bir ilişki vardır.

Glokom Nedir?

Glokom, gözdeki optik sinire zarar veren, görme kaybına yol açabilen bir grup göz hastalığının adıdır. Glokomun en yaygın nedeni, göz içindeki sıvının (özellikle gözdeki kornea ve lens arasında bulunan suyun) düzgün şekilde boşalamaması sonucu göz içi basıncının artmasıdır. Ancak, glokom sadece yüksek göz basıncı ile ilişkili olmayabilir; normal göz basıncıyla da glokom gelişebilir.

Göz Tansiyonu (İntraoküler Basınç) Nedir?

Göz tansiyonu, göz içindeki sıvının basıncı anlamına gelir. Bu basınç, gözdeki sıvının (aqueous humor) üretilmesi ve drenajıyla düzenlenir. Göz içi basıncı, gözün şeklini koruyabilmesi ve retina gibi yapıları besleyebilmesi için önemlidir. Normal göz içi basıncı genellikle 10 ila 21 mmHg (milimetre civa) arasında olmalıdır.

Glokom ve Göz Tansiyonu Arasındaki İlişki

• Göz Tansiyonu: Glokomun en yaygın nedeni olan yüksek göz tansiyonu (intraoküler basınç), glokom gelişiminde risk faktörlerinden biridir. Yüksek göz içi basıncı, gözdeki optik sinir hücrelerine zarar verir. Ancak, göz içi basıncı normal seviyede olsa da normal tansiyonlu glokom adı verilen bir tür glokom gelişebilir. Yani, her zaman yüksek göz basıncı glokom anlamına gelmez.
• Glokom: Göz tansiyonunun yüksekliği, gözdeki sıvı drenajı ile ilgili bir problem olduğunda glokoma yol açabilir. Ancak glokom, göz tansiyonu normal seviyede olsa bile meydana gelebilir. Glokomun birçok türü vardır (örneğin, açık açı glokom, kapalı açı glokom, normal tansiyonlu glokom), bu nedenle göz içi basıncının yüksek olması her zaman glokom gelişimine yol açmaz.

Özetle:

• Göz tansiyonu (intraoküler basınç), gözdeki sıvı basıncının seviyesidir.
• Glokom, göz içi basıncının yüksek olması nedeniyle oluşabilecek optik sinir hasarını tanımlayan bir hastalıktır. Göz tansiyonunun yüksek olması glokoma yol açabilir, ancak göz tansiyonu normal olan bireylerde de glokom görülebilir.

Bu nedenle, glokom ve göz tansiyonu arasında ilişki bulunsa da, ikisi aynı şey değildir. Göz tansiyonunun yüksekliği, glokom için önemli bir risk faktörü olsa da, glokomun tek nedeni değildir.

Glokomun Sebepleri

Glokomun tam nedeni hala tam olarak anlaşılmamış olsa da, aşağıdaki faktörler glokom gelişiminde rol oynayabilir:

• Genetik Faktörler: Glokomun ailelerde daha yaygın olması, genetik yatkınlığın önemli bir rol oynadığını gösteriyor.
• Yaş: 60 yaş ve üzeri bireylerde glokom riski artmaktadır.
• Yüksek göz içi basıncı: Gözdeki sıvı drenajı engellendiğinde göz içi basıncı yükselir ve bu da glokoma yol açabilir.
• Diğer sağlık sorunları: Şeker hastalığı, yüksek tansiyon ve kalp hastalıkları gibi rahatsızlıklar glokom riskini artırabilir.
• Aile öyküsü: Ailede glokom hastalığı bulunan bireylerin risk oranı daha yüksektir.

Glokomun Tanısı

Glokom tanısı, göz muayenesi ve çeşitli testlerle konulabilir:

• Göz içi basıncı ölçümü (Tonometri): Gözdeki basıncı ölçen en yaygın testtir. Normal basınç değeri genellikle 10-21 mmHg arasındadır.
• Görme alanı testi: Glokom, çevresel görüşü etkileyebilir, bu test görme alanındaki kayıpları tespit eder.
• Optik sinir başı değerlendirmesi: Optik sinirin görünümüne bakarak glokomun neden olduğu hasarı değerlendirmek için yapılır.
• Göz siniri kalınlığı ölçümü (OCT): Retina ve optik sinir başı kalınlığı, glokomun derecesini anlamaya yardımcı olabilir.

Glokom Tedavisi

Glokom tedavisi, hastalığın türüne ve şiddetine göre değişir. Tedavi genellikle göz içi basıncını düşürmeyi hedefler. Tedavi seçenekleri şunlar olabilir:

1. İlaç Tedavisi: Göz damlaları, glokom tedavisinde yaygın olarak kullanılır. Bu ilaçlar, gözdeki sıvının üretimini azaltarak veya drenajını artırarak göz içi basıncını düşürür.
2. Lazer Tedavisi: Lazer tedavisi, gözdeki sıvının drenajını artırmak için kullanılabilir. Yüksek göz basıncıyla ilgili sorunları tedavi etmek için uygulanır.
3. Cerrahi Müdahale: Daha ileri evrelerde, cerrahi müdahale gerekebilir. Göz içindeki sıvı akışını iyileştiren cerrahi yöntemler uygulanır.

Glokomun Önlenmesi

Glokom önlenemez, ancak erken tanı ve tedavi ile hastalığın ilerlemesi durdurulabilir veya geciktirilebilir. Glokomdan korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:

• Düzenli göz muayeneleri: Özellikle 40 yaşın üzerindekiler, düzenli göz muayeneleri ile glokomun erken belirtilerini tespit edebilirler.
• Sağlıklı yaşam tarzı: Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve yeterli uyku, glokom riskini azaltabilir.
• Yüksek tansiyon kontrolü: Yüksek tansiyon, glokom riskini artırabilir. Bu nedenle kan basıncının düzenli olarak kontrol edilmesi önemlidir.

Glokom

Glokom, erken teşhis ve tedavi edilmezse kalıcı görme kaybına yol açabilen bir hastalıktır. Ancak, düzenli göz muayeneleri ve doğru tedavi ile göz sağlığı korunabilir. Glokom hakkında bilinçli olmak ve semptomları erken fark etmek, hastalığın seyrini önemli ölçüde iyileştirebilir. Unutmayın, göz sağlığınız da tüm sağlığınız gibi önemlidir, bu nedenle göz doktorunuzla düzenli olarak görüşmeyi ihmal etmeyin.